Sinds de escalatie van de oorlog in februari 2022 steunt Cordaid met de opbrengst van de Giro555-actie voor Oekraïne lokale partners uit het Caritas-netwerk om verschillende vormen van noodhulp te bieden. Na bijna twee jaar, waarin onze Oekraïense collega’s dag en nacht in touw zijn geweest om de bevolking bij te staan, zoomen we graag in op een van hun meest zichtbare en indrukwekkende resultaten.

Er zijn steden en dorpen in de oostelijke regio’s Dnipro, Cherson en Donetsk die dreigen te veranderen in spookgebieden. In sommige gevallen is meer dan de helft van de bevolking vertrokken, op de vlucht voor het geweld. Ook maken de verwoestingen en het gebrek aan diensten als gezondheidszorg en onderwijs, en misschien wel het belangrijkste: watervoorzieningen, veel plekken onleefbaar.

De ontheemden vinden vaak een onderkomen in de relatief veilige steden in het westen van het land. Anderen zoeken hun toevlucht in een van de buurlanden of West-Europa. Hoe zit het met de andere helft? “Een aanzienlijk deel van de achtergebleven bevolking behoort tot de meest kwetsbare categorie”, zegt Tetiana Yatsiuk, coördinator van het waterhulpprogramma van Caritas Oekraïne. “Het gaat om kinderen, ouderen en mensen met een handicap. Voor hen is onze steun is van cruciaal belang.”

Vorige week bezocht Tetiana, die normaal gesproken in de hoofdstad Kyiv werkt, locaties waar Caritas de watersystemen van scholen, kinderdagverblijven en ziekenhuizen heeft hersteld. Na de vernietiging van de bronnen tijdens de bombardementen hadden duizenden mensen in deze regio’s geen gegarandeerde toegang meer tot veilig drinkwater.

Trots symbool

Tijdens haar bezoek verrees de watertoren in het dorp Velyka Kostromka in de regio Dnipro. De toren, die zorgt voor de watervoorziening voor 2.104 inwoners, is het pièce de résistance van de hulpverlening en een trots symbool van de prestaties van het Caritas-team.

“De situatie is er nog steeds erg slecht”, zegt Tetiana. “We konden de explosies en het schieten in de verte horen. Het gebied is wel nog steeds bewoond, maar de school vlakbij de watertoren is verwoest. Gelukkig kunnen de kinderen hun lessen online volgen. Maar verder is er niets voor ze.”

Ook in de regio’s Cherson en Donetsk herstelt Caritas watertorens, repareert waterbronnen en installeert filtersystemen. Ze verwachten deze activiteiten in februari af te ronden, waardoor 9.122 mensen weer toegang tot veilig drinkwater zullen krijgen. In totaal kunnen 33.400 mensen dankzij dit project rekenen op een stabiele watervoorziening.

Min 15°C

Het zijn niet alleen de aanhoudende gevechten in Oekraïne die grote problemen opleveren voor de bevolking en de hulpverleners. De winters in Oekraïne zijn erg streng en temperaturen van min 15°C zijn niet ongewoon.

Tetiana: “Onder nul is de norm tijdens de wintermaanden. Dit zorgt voor veel complicaties. Soms moeten we een week stoppen met de werkzaamheden omdat het te koud is. Dat, én het gebrek aan veiligheid, maakt ons werk behoorlijk uitdagend. Maar na twee jaar oorlog weten we hoe dit werkt. We blijven water leveren, ook naar de onveilige gebieden. We voelen de waardering van de lokale overheid en de bevolking. Het betekent veel voor hen.”

Blik op de toekomst

Hoewel de vrede in Oekraïne nog altijd ver uit het zicht lijkt, houdt Caritas Oekraïne in de projecten ook al rekening met ontwikkelingen op de langere termijn.

“We spannen ons niet alleen in voor de mensen die hier nog wonen, maar ook voor degenen die in de toekomst mogelijk terugkeren”, legt Tetiana uit. “Behalve het bieden van noodhulp willen we meer stabiliteit in de regio brengen. Wanneer de gevechten stoppen, zal een aantal mensen onmiddellijk terug willen komen. We moeten ervoor zorgen dat ze in dat geval ook toegang hebben tot belangrijke diensten.

“Natuurlijk hopen we allemaal dat dit snel voorbij zal zijn. Tot die tijd blijven wij de bevolking steunen. Hoe dan ook.”