“Verbeter de wereld, begin bij jezelf.” Het is een van de bekendste Nederlandse gezegdes, waarvan de boodschap de tand des tijds goed heeft doorstaan. Maar wist je ook dat deze woorden hun oorsprong vinden in de geschiedenis van Cordaid?

De spreuk is bedacht door de stichter van de Bond Zonder Naam, de organisatie voor armoedebestrijding en naastenliefde die in 2007 is opgegaan in Cordaid. Het is deze week 80 jaar geleden dat de Bond Zonder Naam werd opgericht door de Amsterdamse pater Henri de Greeve. Tijd voor een terugblik.

De Greeve verwierf landelijke bekendheid door zijn optredens in het radioprogramma Lichtbaken van de KRO en verzette zich vurig tegen de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog, waarvoor de bevlogen pater zelfs achter de tralies belandde.

Na de oorlog bleef hij nog tot 1950 aan het hoofd van de Bond Zonder Naam en hielp samen met vrijwilligers de allerarmste Nederlanders met belangrijke levensbehoeften.

Wat De Greeve ook deed, zijn activiteiten en toespraken waren steevast doordrenkt van zijn levensmotto:

Maar het is zeker niet de enige spreuk waarmee de Bond Zonder Naam het gedachtegoed van naastenliefde wist te bevorderen onder de Nederlandse bevolking.

Spreukenkalender

Via de spreukenkalender verspreidde de Bond Zonder Naam ieder jaar weer inspirerende gezegdes, motto’s en vrolijke hersenspinsels onder de trouwe aanhangers.

Irene Kouwenhoven begon in 2002 bij de Bond Zonder Naam, vijf jaar voordat de Bond net als de fondsen Memisa, Mensen in Nood en Kinderstem, onderdeel werd van Cordaid.

“Ik deed daar de ledenadministratie, de bestellingen van de spreukenkalender en behandelde de vragen van leden”, vertelt Kouwenhoven bij een vitrinekast vol met voorwerpen uit de 80-jarige historie van de Bond.

Betrokkenheid

Kouwenhoven: “De bond heeft van oudsher namelijk geen donateurs, maar leden. Dat zegt iets over actieve betrokkenheid van de mensen die zich verbonden voelen met het werk van de Bond. Sommigen gingen zelfs langs de deuren om kaarsen te verkopen.”

De spreukenkalender is altijd een belangrijke, vaste waarde geweest in de geschiedenis van de Bond Zonder Naam. Naast de bekende spreuk van pater De Greeve, halen de leden inspiratie uit vele andere leuzen als: “Om je dromen waar te maken, moet je eerst wakker worden” en “Als ieder mens een ander mens gelukkig zou maken, was de hele wereld gelukkig”.

Irene Kouwenhoven: “Mensen putten veel moed uit de spreuken. We hebben zelfs een speciale versie voor gevangenen gehad. En mensen plaatsen de spreuken achter het raam, zodat voorbijgangers er ook mee in aanraking komen in geïnspireerd kunnen raken.”

Cordaid in Nederland

De tijden veranderen. In 2018 wordt de allerlaatste editie van de spreukenkalender uitgegeven en Cordaid bereikt met de spreuken een nieuw publiek door ze te verspreiden via social media. De Bond Zonder Naam heet nu Cordaid in Nederland en richt zich op het coöperatief ondernemen. In de 24 sociale coöperaties die Cordaid in Nederland ondersteunt, kunnen mensen met een uitkering hun talenten ontplooien om zo hun weg weer te vinden naar de arbeidsmarkt.