Bijna anderhalf jaar na de Russische invasie staat de Oekraïense gezondheidszorg er niet goed voor. Het groeiende aantal patiënten, financiële en logistieke problemen en de beschadigde infrastructuur leiden ertoe dat mensen steeds slechter toegang krijgen tot essentiële zorgdiensten. Samen met zusterorganisatie Caritas Oekraïne richt Cordaid dit jaar vijf medische centra op om verschillende vormen van zorg te bieden aan Oekraïners die dat het hardst nodig hebben.

Het proefproject, gefinancierd met een deel van de opbrengst van de Giro555-actie voor Oekraïne, laat zien hoe noodhulp hand in hand kan gaan met een holistische benadering van gezondheidszorg. De centra in de steden Drohobych, Kolomyia, Brody, Khmelnytsky en Nadvirna bieden plaats aan huisartsen, specialisten, kinderartsen, verpleegkundigen, psychologen, laboratoria en mobiele teams voor huisbezoeken.

Een goed begin

“We hebben één duidelijke taak dit jaar”, zegt Khrystyna Semegen-Bodak, programmamanager bij Caritas Oekraïne. “We moeten de vijf centra op gang krijgen en ervoor zorgen dat we aan het einde van de projectperiode in elk ervan minstens duizend patiënten ontvangen. Als we slagen, zal de overheid ons meer fondsen geven, wat ons in staat stelt om meer diensten op te zetten. Zo belangrijk is deze pilot. Gelukkig hebben we een goede start gemaakt.”

De uitdagingen in Oekraïne zijn groot. Niet alleen zijn veel klinieken en andere medische faciliteiten verwoest, veel mensen zijn ook hun inkomen kwijtgeraakt, waardoor het voor hen moeilijk wordt om de nodige zorg te betalen of vervoer te vinden om de centra zelfs maar te bereiken.

Oekraïners die het geweld zelf hebben meegemaakt of op de vlucht zijn geslagen kampen ook vaak met geestelijke problemen, zoals depressies, angsten en posttraumatische stressstoornissen.

Gedreven en betrokken

Cordaid’s noodhulpexpert Inge Leuverink bezocht deze week twee van de vijf medische centra en is onder de indruk van de vooruitgang die Caritas Oekraïne heeft geboekt sinds afgelopen april. “Het valt me op hoe gedreven en betrokken de medewerkers zijn bij het helpen van mensen”, vertelt Inge. “Ze hebben aandacht voor de verschillende behoeften. Niet alleen medisch maar ook psychisch. Ze zorgen voor hygiëneproducten, voeding en verzorging aan huis. Dat noem ik nou holistisch.”

Sinds het uitbreken van het conflict in het oostelijk deel van Oekraïne in 2014 heeft Inge Leuverink het land meerdere keren bezocht, verschillende partnerorganisaties ontmoet en haar steun geboden waar nodig. Zo heeft ze een goed beeld gekregen van hoe de situatie in Oekraïne zich ontwikkelt, zowel voor de bevolking in het algemeen als voor de hulpverleners en vrijwilligers.

“Mensen worstelen met de economische crisis”, merkt ze. “Veel dingen zijn onbetaalbaar geworden en er zijn veel ontheemden die nog een inkomen moeten zien te vinden. Tijdens mijn bezoek aan een van de centra kwam ik een groep oorlogsslachtoffers tegen. Het zien van de geamputeerde benen en prothesen, bracht de oorlog ineens heel dichtbij. De overheid kan niet aan iedereen de noodzakelijke zorg leveren. Het is zo belangrijk dat Cordaid en Caritas Oekraïne kunnen ingrijpen en gezondheidszorg kunnen bieden aan mensen die dat het hardst nodig hebben: ontheemden, ouderen, chronisch zieken en gehandicapten.”

Werken aan een droom

Khrystyna, een energieke professional en moeder van een 16-jarige dochter en een 8-jarige zoon, deelt wat haar, haar personeel en het Oekraïense volk op de been houdt. Als echtgenote van een gemobiliseerde militaire in medische dienst en eigenaar van een medisch familiebedrijf in Cherson dat op tragische wijze werd beschadigd door een raketaanval, put ze kracht en vastberadenheid uit haar ervaringen.

Ondanks het hartverscheurende verlies blijft Khrystyna toegewijd aan haar beroep en het welzijn van haar gemeenschap. Ze dient als inspiratie voor anderen in haar inzet voor positieve verandering het leven van mensen. “Ik weet dat we nooit meer zullen leven zoals voorheen. We hebben al zoveel verloren. Vrienden, familie, geld. Maar we blijven werken aan onze droom. We willen deze oorlog winnen en we willen onafhankelijk zijn. Het helpt enorm dat we de steun voelen van onze Europese partners. Het is ook van cruciaal belang omdat we onze middelen snel aan het opraken waren. Ik ben ervan overtuigd dat ons zorgmodel zeer effectief en succesvol zal blijken te zijn. Ik zie nu al hoe we onze partners in het buitenland inspireren.”