(B)eat the Locust: een duurzame oplossing voor een vraatzuchtig probleem
Plagen van vraatzuchtige woestijnsprinkhanen brengen het inkomen en de voedselvoorziening van miljoenen mensen in gevaar. De sprinkhanen vangen en insecten kweken blijkt de gedroomde oplossing voor ondernemers in het droge noorden van Kenia.
In dit gebied zijn namelijk weinig natuurlijke voedingsbronnen aanwezig. Er wonen vooral nomadische herders, zo’n tachtig procent, voor wie het steeds moeilijker wordt om te overleven.
De afgelopen jaren hebben de woestijnsprinkhanen in de Hoorn van Afrika al duizenden vierkante kilometers aan akkers en natuur kaalgevreten. Klimaatverandering leidt tot omstandigheden die steeds gunstiger zijn voor de sprinkhanen en de verwachting is dat de frequentie van de plagen zal toenemen.
Zwermen zo groot als het IJsselmeer
Woestijnsprinkhanen onderscheiden zich van hun soortgenoten doordat ze enorme afstanden kunnen afleggen. Ze vormen vaak zwermen van wel veertig tot tachtig miljoen sprinkhanen per vierkante kilometer. Zo’n zwerm kan 35.000 mensen van hun dagelijks maaltijd beroven. Sommige zwermen worden zo groot als het IJsselmeer.
Chemische pesticiden kunnen een uitbraak snel en effectief bestrijden, maar er is weinig onderzoek gedaan naar de schadelijke gevolgen hiervan. Het ligt voor de hand dat deze methode langdurige, negatieve gevolgen heeft op de gezondheid van mens en natuur. Bovendien bestaat de kans dat de sprinkhanen resistent worden tegen de bestrijdingsmiddelen.
Kijk ook naar deze video waarin de partners van de Dutch Relief Alliance, waaronder Cordaid, hulp bieden in de door woestijnsprinkhanen geteisterde regio’s:
Een duurzame en eetbare oplossing
Zoals zo vaak in crisisgebieden, blijken ook hier de inwoners bijzonder veerkrachtig. Sinds de komst van de woestijnsprinkhanen zijn er verschillende kleine initiatieven geweest om een inkomen te vergaren uit de invasieve insecten, door ze te verzamelen, te kweken en te verkopen.
Samen met de bevolking en partnerorganisaties zet Cordaid in op een duurzame oplossing door deze ramp om te buigen naar een kans. Dankzij het (B)eat the Locust-project bedreigen de sprinkhanen de voedselvoorziening niet langer, maar dragen er juist aan bij, als onderdeel van de voedselketen.
Tijdens een woestijnsprinkhanenplaag worden de insecten verzameld en verwerkt. In periodes zonder plaag, wordt de aanvoer van insecten aangevuld door krekelkwekers om aan de vraag van de markt te blijven voldoen. Zo kan de gemeenschap een duurzaam inkomen genereren uit deze waardeketen.
Hoge voedingswaarde
Volgens verschillende analyses van projectpartner en insectenonderzoeksinstituut ICIPE hebben de woestijnsprinkhanen een hoog eiwitgehalte en zijn rijk aan onder andere vet (17%), mineralen, vitamine D en E, omega-3 vetzuren, waardoor ze een hoge voedingswaarde hebben en bijdragen aan een beter afweersysteem bij mensen en vee.
De Keniaanse veehouderijsector heeft te kampen met een gebrek aan eiwitrijk veevoer en schommelende prijzen. Daarom start de Keniaanse overheid met hulp van donoren steeds regelmatiger noodhulpprogramma’s om veevoer in het gebied te verspreiden. Dit biedt een kans voor lokale agrarische bedrijven om zelf eiwitrijke producten te ontwikkelen voor de markt.
Voedsel voor dier en mens
Onderzoek door het projectteam liet zien dat sprinkhanenmeel een goede vervanger is voor sojabonen in veevoer. Dat betekent dat het mogelijk is om met sprinkhanen voer te produceren voor een lagere prijs. De insecten bieden ook interessante kansen om mensen te voeden. Kenia kent een groeiende markt voor voedingsmiddelen met insecten als basisingrediënt.
Na drie jaar zal de nieuwe waardeketen volledig functioneel zijn en kan er opgeschaald worden naar de rest van Kenia en andere landen die kwetsbaar zijn voor sprinkhanenplagen, zoals Ethiopië, Somalië, Oeganda en Zuid-Soedan.
Dit project is mogelijk gemaakt met steun van de Nationale Postcode Loterij.