Birds, Bees and Business: natuurherstel biedt kansen voor vrouwen in West-Afrika
Wereldwijd groeit de vraag naar sheaboter. Van oudsher produceren vrouwen in West- en Oost-Afrika dit veelgebruikte ingrediënt in verzorgingsproducten. Zo ook in Burkina Faso.
Maar de vrouwen in de sheasector profiteren nog amper van de popularteit van hun product. Daarnaast is de sheaboom zelf ook in gevaar.
Cordaid slaat de handen ineen met de Vogelbescherming om deze vrouwen te helpen. In het project Birds, Bees and Business creëren we een divers landschap met voldoende voedsel voor mensen én vogels.
Sheaboter: het goud van de vrouw
Sheaboter is een rijk product met veel positieve eigenschappen. Het heeft een hoog vetgehalte, bevat vitamine C, is sterk vocht inbrengend en heeft een ontstekingsremmende werking.
Traditioneel wordt sheaboter dan ook gebruikt voor huid- en haarverzorging. Omdat vooral vrouwen de sheanoten verzamelen, verwerken tot boter en verkopen op de lokale markt, wordt het ook wel ‘women’s gold’ genoemd.
Shea is het enige product dat volledig geproduceerd wordt door vrouwen. Naar schatting zijn bijna 20 miljoen vrouwen direct betrokken bij de sheaproductie in West- en Oost-Afrika.
Maïmouna Adana, een van de vrouwen die werkt in de sector: “We zien de shea als een geschenk van God. Het werk om sheanoten te verzamelen en te verwerken tot boter is zwaar, maar we verdienen er ook geld mee. Zo kunnen we onze kinderen naar school sturen. En we verzorgen ons ermee. Moeders smeren er hun kinderen mee in, en als iemand gewond is, dan werkt het als geneesmiddel.”
Groeiende markt
De shea-industrie is de laatste 20 jaar met 600% gegroeid. Sheaboter wordt verwerkt in voeding (90%), cosmetica (9%) en medicijnen (1%).
Zoek op de ingrediëntenlijst van dagcrème, zonnebrandcrème, lippenbalsem, chocolade of margarine maar eens naar butyrospermum parkii of vitellaria paradoxa. Dat zijn andere termen voor hetzelfde product: sheaboter.
We zien de shea als een geschenk van God.
Shea is dus een belangrijk exportproduct van West-Afrikaanse landen, maar de vrouwen aan het begin van de keten profiteren daar nauwelijks van. Ze zijn namelijk afhankelijk van tussenhandelaren die erg lage prijzen betalen. Daarom zet Cordaid zich in voor deze vrouwen, zodat ook zij mee kunnen profiteren van deze marktkans.
Een lijst van berichten
-
44%
van de bevolking in Burkina Faso leeft onder armoedegrens
-
2.500
huishoudens stappen over op betere kookvoorzieningen
-
80%
van de bevolking leeft van zelfvoorzienende landbouw
-
215.000
bomen geplant
-
22.000
vrouwen getraind in zakelijke vaardigheden
Verwoestijning
Maar de vraag is: hoelang blijft deze kans nog bestaan? Klimaatverandering zorgt namelijk voor verwoestijning van het landschap; de bodem wordt daarbij minder vruchtbaar en vatbaarder voor erosie.
Houtkap is ook een groot probleem. Veel boeren verbranden struiken en bomen om landbouwgrond te creëren. Door de sterke bevolkingsgroei neemt de druk op het land nog verder toe. Ook worden veel bomen gekapt voor brandhout, om te koken of om shea te verwerken tot boter. Dit alles zorgt ervoor dat de sheaboom ernstig in gevaar komt.
Oplossing: Birds, Bees & Business
Om dit probleem het hoofd te bieden werkt Cordaid samen met natuurorganisatie de Vogelbescherming. In het project Birds, Bees & Business, gesteund door de Nationale Postcode Loterij, werken we aan natuurherstel én marktkansen voor 22.000 vrouwen in Burkina Faso.
We planten 440.000 nieuwe bomen, waaronder ook de sheaboom, en herstellen de biodiversiteit, zodat de verwoestijning een halt wordt toegeroepen. Bijen en andere insecten kunnen bestuiven en trekvogels krijgen weer een plek om te overwinteren. Op de lange termijn zorgt dit herstel van de biodiversiteit voor meer sheabomen en -noten. Anno 2022 zijn er 215.000 nieuwe bomen gepland
We trainen 22.000 vrouwen in de beste manieren om sheaboter duurzaam te produceren, met een goede kwaliteit die voldoet aan de internationale marktstandaard. De vrouwen vormen coöperaties die worden verbonden met regionale en internationale marktpartijen die een goede prijs voor het product betalen.
Eerst hadden we vijf kilo hout nodig voor de oude oven. Nu nog maar twee.
Daarnaast introduceert Cordaid samen met FairClimateFund verbeterde kooktoestellen waarvoor minder hout nodig is en waarbij minder CO2 vrijkomt.
Assita Dembélé: “Eerst hadden we vijf kilo hout nodig voor de oude oven. Nu nog maar twee kilo. Ook komt er bij de nieuwe oven veel minder rook vrij, wat beter is voor onze luchtwegen.”
-> Lees meer op www.birdsbeesbusiness.nl
De Groene Meisjes
Duurzaamheidsblogger Merel Wildschut van De Groene Meisjes volgt dit bijzondere project op de voet.
-> Lees hier haar blogs over Birds, Bees and Business
STEUN DE PROJECTEN VAN CORDAID
Wij komen op voor mensen in nood. Mensen in diepe armoede, getroffen door onrecht, oorlog, ziekte of natuurrampen. Cordaid biedt noodhulp en zorgt met slimme, blijvende oplossingen voor toekomstperspectief.
